Divan edebiyatı, Türk edebiyatının "Yüksek Zümre, Klasik Edebiyat, Saray Edebiyatı" olarak adlandırılan zirve bir edebiyattır. Bu dönemde kullanılan dil, halkın anlayamayacağı derecede Arap ve Fars etkisinde bırakılmış, ölçü olarak da milli ölçü yerine aruz ölçüsü tercih edilmiştir.
Divan edebiyatıyla ilgili diğer konulara gitmek için başlıklara tıklayınız.
Divan edebiyatıyla ilgili diğer konulara gitmek için başlıklara tıklayınız.
Divan Edebiyatı Oluşumu
- Bu edebiyat adını, şairlerin şiirlerini “divan” adını verdikleri bir kitapta toplamalarından almıştır.
- Bu edebiyata aynı zamanda şu adlar da verilmiştir:
- Yüksek Zümre Edebiyatı
- Klasik Türk Edebiyatı
- Osmanlı Edebiyatı
- Saray Edebiyatı
- Skolastik Edebiyat
- Ümmet Edebiyatı
- Havas Edebiyatı
- Tasavvufun yaygın olduğu yıllarda din dışı temaları işlemesi sebebiyle Divan şiirinin kurucusu olarak 13. yüzyıl şairi olan Hoca Dehhani kabul edilir.
- Bu edebiyat, yüksek zümreye hitap ettiğinden saraya ve çevresinde gelişmiştir.
- Divan edebiyatının kaynakları şunlardır:
- Kuran-ı Kerim
- Tasavvuf
- İran mitolojisi
Genel Özellikleri – 13 ve 19. yy
- Şiir üzerine kurulmuş bir edebiyattır.
- Nesir, arka planda kalmıştır.
- Aşk, doğa, kahramanlık, ölüm, tasavvuf, kadın, mitoloji, şarap vb. konular işlenmiştir.
- Genel olarak din dışı konular vardır ancak kimi sanatçıların dini konulara eğildiğini de görmekteyiz.
- Günlük yaşamdan kopuk, soyut ve hayalcidir.
- Şairlerin zihinlerindeki kadın portresi gerçekle bağdaşmaz. Her yönüyle mükemmeldir.
- Söz sanatları ve mazmunlar bulunmaktadır.
- Bu mazmunlardan birkaçı şunlardır:
- Kaş: Yay
- Kirpik: Ok
- Boy: Selvi
- Ağız: Nokta
- Göz: Nergis
- Yüz: Ay
- Âşık: Pervane
- Yanak: Gül
- Süslü ve mecazlı anlatım söz konusudur.
- Divan şiirinde biçim kurallarına uymak şarttır.
- Yüksek zümreye hitap eder.
- Aruz vezni kullanılır ancak Nedim, Âşık Paşa ve Şeyh Galip heceyi de denemiştir.
- Nazım birimi olarak beyitler esas alınır ancak bunun yanında dörtlük ve bent kullanımı vardır.
- Kafiye olarak tam, zengin kafiye tercih edilir.
- Yazmaya dayalı bir edebiyat olduğu için kafiye göz içindir.
- Ne söylendiğinden çok bu içeriğin nasıl aktarıldığı önemlidir.
- Bu nedenle birçok biçimde konu bütünlüğünden çok parça bütünlüğü esastır.
- Saf şiir anlayışıyla benzer nitelikler taşır.
- Yüksek zümreye hitap eder.
- Şiirler, türünün ismiyle ya da redifiyle isimlendirilir.
- Şiirlerin son beyitlerinde “mahlas” kullanılmıştır.
- En güzel mısrası “mısra-ı bercestedir”.
- Cümleler özne, tümleç, yüklem sıralamasına uygundur.
- Noktalama işaretleri yoktur.
- Bu nedenle bağlaçlar bolca kullanılmış ve cümle uzatılmıştır.
- Metinler, paragraflara ayrılmadan aktarılır.
- İç kafiye (seci) ön plandadır.
- Nesir yazma işine “inşa”, nesir yazanlara “münşi”, eserlere ise “münşeat” denilir.
- Sade, orta ve süslü nesir olmak üzere üç başlıkta incelenir.
İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır.
Türkçe ve Edebiyat yönetimi.