Tenasüp (Uygunluk) Sanatı Nedir?

Nasip sözcüğünden türetilen uygunluk, birbiriyle alakalı sözcüklerin bir sıra gözetmeksizin bir arada kullanılmasıyla ortaya çıkan söz sanatıdır. Zıt sözcükler tenasüp sanatını oluşturmaz.

Örnek 1

Artık demir almak günü gelmişse zamandan
Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan

Şair; demir almak, gemi, liman sözcüklerini sıra gözetmeksizin bir arada kullanarak tenasüp sanatını uygulamıştır.

Örnek 2

Yalnız acı bir lokma zehirle pişmiş aştan
Ve ayrılık anneden, vatandan, arkadaştan

Bu dizelerde lokma, pişmiş, aş sözcükleri ile tenasüp sanatı uygulanmıştır.

Örnek 3

Yiğit kendini övende
Oklar menzili dövende
Kılıç kalkana değende
Kalkan gümbür gümbürlenir

Bu dizelerde yiğit, kalkan, ok, kılıç sözcükleri birbiriyle alakalı oldukları için tenasüp sanatını oluşturmuştur.

Örnek 4

Aramazdık gece mehtâbı yüzün parlarken
Bir uzak yıldıza benzerdi güneş sen varken

Bu dizelerde mehtap ile ay aydınlığı kastedilmiştir. Yıldız, güneş, mehtap birbirleriyle ilgili sözcükler oldukları için tenasüp sanatına örnektir.

Diğer Örnekler: 
Çalınsın saz keman, santur, kanun hoş makam ile 
Okunsun şarkılar, dilbesteler, mahurdan sadâlarla 

Bir şâhda iki gonce-i gül 
Birbirlerine olurdu bülbül 

Aşk derdiyle hoşem el çek ilacımdan tabip 
Kılma derman, kim helakim zehr-i dermanındadır. 

Bir elinde gül bir elinde câm geldin sâkiya 
Kangısın alsam gülü yâhȗd ki câm yâ seni 

Kapında âhıma yer yok aceb hikâyetdir 
Bahâr u mevsim-i güldür sabâ çemende garîb 

Diğer söz sanatları için tıklayınız.

Hazırlayan: Melih Özdamar

İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır. 
 Türkçe ve Edebiyat yönetimi.