Saf Şiir Akımı, Temsilcileri ve Temsilcilerin Özellikleri - PDF

Saf Şiirin Genel Özellikleri 

• Bu dönemde estetik ve biçim kaygısı ön plandadır. 
• “Sanat, sanat içindir.” Asıl amaç “güzel” şiir yazmaktır. 
• Mükemmellik ve kusursuzluk amaçtır. İmge ve söz sanatlarına sıkça yer almaktadır.
• Ritim, kâfiye, iç kâfiye, ses benzerliklerine önem verilmiştir. 
• Düşsel bir dünya kurmuşlardır. 
• Ölçü ayrımına girişmemişlerdir. 
• Doğa, yaşama isteği, ölüm, aşk gibi konuları bireyci ve evrenselci bir anlayışla işlemişlerdir. 
• Dış dünyanın bireydeki etkisini işlemişlerdir. 
• Toplumsal sorunlara ilgi duymamışlardır. 
• Ahmet Hâşim ve Yahya Kemâl Beyatlı, öz şiir anlayışının temelini atanlardandır. 
• Ahmet Haşim ve Yahya Kemal dışındakiler hece ölçüsünden yana tercihte bulunmuşlardır. 
• Sembolizm akımı öne çıkmıştır. 

TEMSİLCİLERİ
Behçet Necatigil	Yedi Meşaleciler
Sedat Umran	Ziya Osman Saba
A. Hamdi Tanpınar	A. Muhip Dıranas
Necip Fazıl Kısakürek	Asaf Halet Çelebi
Fazıl Hüsnü Dağlarca	KOD: SAF ZAYıF BAYCAN

1. Necip Fazıl Kısakürek

• Cumhuriyet devri Türk edebiyatında öne çıkmış şairlerdendir.
• Hayatı iki dönemde ele alınabilir:
  • Bohem bir hayatın var olduğu dönem
  • Nakşibendi şeyhi Abdulhakim Arvasi ile tanıştıktan sonra oluşan İslamî ve tasavvufi dönem
    • Özellikle ikinci dönemiyle 1960 sonrası Yeni İslami akımın öncülerinden olmuştur.
  • İlk dönem şiirlerinde bireyci huzursuzluklar yer almaktadır. Modern insanın arayışları, yalnızlığı, terk edilmişliği temeldir.
  • İkinci dönem şiirlerinde ise dinsel konulara yönelmiştir. “Mistik şair” olarak felsefeye ilgi duymuş ve gizemli iç dünyalara, felsefik düşüncelere yer vermiştir.
    • Madde-ruh tezatı, insan-evren ilişkisi, iç dünyayı ve arzuları ele almış; korkutucu hayallere yer vererek ruhu konuşturmuştur.
    • Materyalist dünya görüşü karşısına mistik bir tarzla çıkmış “gizem” duygusuna önem vermiştir.
  • Temiz bir anlatıma, saf ve berrak bir Türkçeye sahiptir.
  • Biçim kusursuzluğuna önem vermiş, halk şiiri geleneği ile hece ölçüsünü kullanmıştır.
    • Hecede en zor biçimleri denemiştir.
  • Tiyatrolarında korku ve kaygı psikolojisini işlerken anı ve makalelerinde dinsel ve siyasal konulara yönelmiştir.
  • Ne-Fe-Ka, Hi-Ab-Kö, Ha-A.Ka, Prof. Ş.Ü, Ozan, Be-De, Neslihan Kısakürek, Ahmet Abdulbaki takma adlarını kullanmıştır.
  • Türk Edebiyat Vakfı tarafından “Şairler Sultanı” unvanı kendisine verilmiştir.
    • Kaldırımlar Şairi olarak da anılır.
  • Şiir ile ilgili düşüncelerini “Büyük Doğu” dergisinde açıklamıştır. Bu “Poetika” sonrasında “Çile” kitabına eklenmiştir.
    • Şiirlerini “Çile”de toplamıştır.
    • İlk şiir kitabı “Örümcek Ağı”dır.
  • Haftalık “Ağaç” dergisini çıkarmıştır.

Eserleri:

• Şiir: Çile, Kaldırımlar, Örümcek Ağı, Ben ve Ötesi, Sonsuzluk Kervanı
• Tiyatro: Sabırtaşı, Tohum, Reis Bey, Bir Adam Yaratmak, Para, Mukaddes Emanet, Abdulhamit Han, Yunus Emre, Siyah Pelerinli Adam
• Hikâye: Birkaç Hikâye Birkaç Tahlil, Ruh Burkuntularından Hikâyeler
• İnceleme-Monografi: Namık Kemal, İlim Beldesinin Kapısı Hazreti Ali, Son Devrin Din Mazlumları, Ulu Hakan II. Abdülhamit Han
• Makale-fıkra: At’a Senfoni, Çerçeve, Halkadan Parıltılar, 1001 Hadis, Cinnet Mustatili, Büyük Doğu’ya Doğru, Büyük Kapı, Peygamber Halkası, İdeolagya Örgüsü, Çöle İnen Nur, Hacdan
• Hitabe Anı: Yılanlı Kuyudan, Babıâli
• Otobiyografi: Kafa Kâğıdı
• Roman: Aynadaki Yalan

2. Ahmet Hamdi Tanpınar

• Saf şiir anlayışıyla karşımıza çıkan yazar, tarih, kültür birikimine sahiptir.
• Yayımlanan ilk şiiri Musul Akşamları’dır.
  • Altın Kitap dergisinde yayımlandı.
• Sembolizm akımının etkisindedir.
  • Şiirlerinde hissiyat, rüya, hayal, bilinçaltı, zaman kavramları etkindir.
  • Soyut kavramlar ve mecazlar önem arz eder.
  • Şekilden çok ahenk unsuru ön plandadır.
  • Hece ölçüsünü tercih eden şair, sade bir dille karşımıza çıkar.
  • Sonraki şiirlerinde serbest tarza geçiş yaptı.
  • Yahya Kemal ve Ahmet Haşim etkisindedir.
• Kurmaca metinlerinde olaylar tek bir kişi etrafında şekillenir.
  • Sosyal hayata dair acılar, sevinçler, umutlar, zaman ve psikoloji ele alınır.
  • Psikolojik tahlillere önem verir.
• yüzyılın ortalarında çöküş yaşayan Osmanlı’yı Mahur Beste’de, anılarını ele aldığı öngörülen otobiyografik eseri Huzur’da, çağdaş yaşamın bireydeki değişim etkisini Saatleri Ayarlama Enstitüsü’nde ele alır.

Eserleri:

• Roman: Huzur, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler, Aydaki Kadın
• Hikâye: Yaz Yağmuru, Abdullah Efendi’nin Rüyaları
• Şiir: Bütün Şiirleri
• Deneme: Beş Şehir (İstanbul, Ankara, Erzurum, Bursa, Konya)
• İnceleme: 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi

3. Ahmet Muhip Dıranas

• Sembolizm etkisindedir.
  • Biçim, ahenk, ses unsurlarına önem verir.
  • Heceyi tercih etmiş, serbest şiire ön açmıştır.
• İç dünyayı, metafiziği, aşkı ve doğayı ele almıştır.
• Onu tanıtan şiirler; Fahriye Abla, Olvido, Dağlara, Ağrı şiirleridir.

Eserler:

• Şiir: Şiirler, Kırık Saz (Tevfik Fikret’in şiirlerinin sadeleştirilmiş hâli)
• Tiyatro: O Böyle İstemezdi, Gölgeler

4. Cahit Sıtkı Tarancı

• Ölüm Şairi olarak anılır.
• Başlangıçta Fransız şairleri etkisinde olsa da sonradan kendi tarzını yaratmıştır.
• Sembolizm akımının etkisindedir.
  • Heceyi kullanmış ve kafiyeye önem vermiştir.
  • Baudelaire ve Verlaine etkisindedir.
  • Yaşam sevinci, ölüm, fanilik gibi temaları ele almıştır.
  • Duyguya önem verir.

Eserler:

• Şiir: Otuz Beş Yaş, Ömrümde Sükut, Düşten Güzel, Sonrası
• Mektup: Ziya’ya Mektuplar

5. Asaf Hâlet Çelebi

• Sezgi Şairi olarak bilinir.
  • Soyutluk şiirlerinde yer tutar.
  • Şiirlerinde çağrışımlar öne çıkar.
  • Şiirlerinde masallar, dinler, rüyalar, hayallerden gelme sembollere yer verir.
• İlk şiirlerinde divan tarzında gazeller yazmıştır. İkinci döneminde Garip etkisinde kalsa da üçüncü döneminde İslam mistisizmi ve Hint mistisizmine yönelmiştir.
  • Mistik yaklaşım önemli yer tutar.
• Melamilik tarikatına mensuptur.
  • Mevlana ile ilgili çalışmaları vardır.
• Buda üzerine çalışmaları vardır.

Eserleri:

• Şiir: He, Lamelif, Om Mani Padme Hum
• İnceleme: Mevlana’nın Rubaileri, Molla Cami, Eşrefoğlu Divanı, Naima, Ömer Hayyam
• Çeviri: Harikulade Masal

6. Sedat Umran

• Eşya Şairi olarak anılır.
  • Eşyanın metafiziği ile ilgilenmiş, bireyin ızdırabını yansıtmıştır.
• Hint felsefesine ve ruha önem vermiştir.
• Şehir insanını eşya ve çevre ile ilişkisi bakımından incelemiştir.
• İnsan Gelişiminin Devridaimi ile ödül almıştır.
• Almancadan çeviriler yaptı.

Eserler:

• Şiir: Gittin Taş Atarak Denizlerime, Meşaleler, Leke, Kara Işıldak, Akşam Şiirleri
• Deneme, İnceleme: Şiirde Metafizik Gerçek
• Antoloji: Şaheserler Antolojisi, Ünlü Şairlerin En Güzel Aşk Şiirleri

7. Behçet Necatigil

• Şiirlerinde orta halli vatandaşın ev, aile, geçim derdi gibi konularını ele alır.
  • Bu nedenle Evler Şairi olarak bilinir.
• Halk şiiri ögeleriyle Batı şiiri ögelerini bütünleştirmiştir.
  • Divan şiirinden faydalandığı için bazı şiirleri oldukça kapalıdır.
  • Tevriye sanatını, cinası oldukça iyi kullanır: Ya ümitsizsiniz ya ümit sizsiniz.
• Tiyatrolarını radyo oyunu şeklinde yazmıştır.

Eserler:

• Tiyatro: Yıldızlara Bakmak, Gece, Aşevi, Üç Turunçlar
• Şiir: Çarşı, Çevre, Evler, İki Başına Yürümek, Eski Toprak, Arada, Dar Çağ.
• Derleme: Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü

8. Fazıl Hüsnü Dağlarca

• Türkçem benim ses bayrağım dizesiyle tanınır.
• Destan Şairi olarak bilinir.
  • Yapay destan akımını sürdürmüştür.
• Şiir dışında bir türle ilgilenmemiştir.
  • Heceyle başlamıştır.
  • İnsanın evrendeki yalnızlığını anlatır.
  • Şiirlerinde bireyden topluma, toplumdan evrensele bir bütünlük vardır.
  • İlk zamanlarda felsefi ve lirik yazarken sonradan toplumsal ve millî bir tarza yönelmiştir.
• Çocuk ve Allah adlı kitabıyla metafiziksel konuları işledi.

Eserler:

• Şiir: Havaya Çizilen Dünya, Çocuk ve Allah, Üç Şehitler Destanı, Çakırın Destanı, Toprak Ana, Dışarıdan Gazel, Anıtkabir, Türk Olmak, Yedi Memetler

Hazırlayan: Melih Özdamar

Diğer toplulukların PDF'si için tıkla.

İçeriklerimiz, pdf anlatımlar dahil, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nca korunmaktadır. Telif haklarının herhangi bir şekilde ihlali, başka yerlerde isimsiz yayımlanması, çeşitli kitap kaynaklarında izinsiz yer alması, içeriğin izinsiz kopyalanıp başka bir isimle tanıtılması vb. ile yapan kişi, kişiler veyahut kurumlar hakkında gerekli işlemler başlatılacaktır. 
 Türkçe ve Edebiyat yönetimi.